Ontslag: het is veel van mijn cliënten overkomen en ze zijn er vrijwel allemaal korter of langer van uit hun evenwicht geweest. Ontslag roept een veelheid aan emoties op: boosheid, teleurstelling, angst, verdriet, een deuk in het zelfvertrouwen, jaloezie (op de blijvers). Ook positieve emoties komen natuurlijk boven: blij dat er een eind komt aan een onzekere periode, blij om afscheid te kunnen nemen, blij om een nieuwe weg in te kunnen slaan.
Het is goed om, als ontslagen werknemer, stil te staan bij deze emoties. Ze zijn er, ze vragen aandacht. Door goed te luisteren leert u zichzelf beter kennen. Niet luisteren, maakt soms dat zo´n emotie op een andere manier aandacht vragen, bijvoorbeeld door spanningen in het lijf: hoofdpijn, rugpijn, slapeloosheid. Of zo’n emotie komt boven als u gaat solliciteren. Uw potentiële baas vraagt u naar uw vorige functie en hup, de emotie komt weer naar boven.
Boosheid
Boosheid is een veelvoorkomende emotie na ontslag. Boosheid op de werkgever komt veel voor. De werkgever heeft niet gedaan heeft wat hij heeft beloofd, bijvoorbeeld niet het juiste werk gegeven, niet de promotie gegeven, niet de begeleiding gegeven, is van locatie veranderd, etc. Of de werkgever heeft de werknemer te zwaar belast: te veel werk, fysiek of emotioneel te zwaar werk, te strakke deadlines, te veel overwerk, etc. Bij medewerkers die ziek zijn geweest speelt ook boosheid dat de werkgever niet voldoende ruimte heeft gegeven, het werk niet voldoende heeft aangepast, geen goede zorg heeft geboden.
Soms zijn mensen ook boos op zichzelf. Had ik maar zus of zo. Waarom was ik niet assertiever? Waarom ben ik zo stom geweest om die baan überhaupt te nemen? Waarom heb ik het ontslag niet aanzien komen? Waarom ben ik niet eerder gaan solliciteren, dan zat ik nu niet thuis.
Angst
Een andere emotie die veel voor komt is angst. Angst voor een onzekere toekomst: wat ga ik doen, zit er nog wel iemand op me te wachten, zijn er nog wel vacatures met die financiële crisis? Ook zijn er soms financiële zorgen: hoe lang loopt de uitkering, kan de hypotheek nog betaald worden?
Soms komt de angst voort uit het gevoel dat men een stukje identiteit kwijt is. Als werknemer heeft u een functie, een plek in de maatschappij. Op de vraag: “wat doet u?” is het makkelijk antwoord geven. Maar wie bent u zonder baan? Andere rollen: professional, ouder, zus, vriendin, buur, bestuurslid, vrijwilliger, etc blijven bestaan, maar voor veel mensen (misschien inclusief u) zijn ze minder belangrijk dan die baan.
Positieve emoties
Ook positieve emoties komen boven bij ontslag. Wat een opluchting om niet meer naar dat werk te hoeven, die baas, die collega’s! Om niet meer aan torenhoge soms onbekende verwachtingen te hoeven voldoen. Om niet meer de verantwoordelijkheid te voelen voor al die problemen van al die mensen. Om ’s ochtends rustig de krant te kunnen lezen, tijd te hebben voor vrienden en familie. Om weer na te kunnen denken over een toekomst met een prettige werkkring.
Hoe te kijken naar emoties?
Ieder kan zijn eigen manier vinden om naar emoties te kijken. Probeer het een keer en als het u niet bevalt is dat ook goed. Blijken de emoties echt te groot, praat er dan over, eventueel met een huisarts, een psycholoog of een coach.
Voor sommigen werkt het goed om er met vrienden over te praten. Vraag de ander dan om rustig te luisteren, vragen te stellen. Leg uit dat u niet zit te vissen om medelijden of tips, maar dat u wilt ontdekken welke emoties er bij u zijn over dat ontslag.
Bij anderen helpt het om te schrijven of een mindmap te maken. Schrijf bijvoorbeeld eens een half uur ongecensureerd uw emoties op. Alles mag! Er kijkt geen baas over uw schouder, er luistert niemand mee. Of maak een mindmap of, als dat u aanspreekt, een tekening, schilderij, beeld, etc.
Een derde manier is meditatie. Neem bijvoorbeeld een kwartier om rustig, met rechte rug te zitten en uw ademhaling te volgen. Mediteer bijvoorbeeld op het woord ontslag, of op de naam van de organisatie waar u voor werkte. Zeg het woord van binnen bij het uitademen. Ontdek welke emoties naar boven komen.
Dat klinkt eng
Voor sommigen is het nieuw om zo naar emoties te kijken en lijkt het eng. Besef dat u er altijd zelf bij bent. Als het te eng wordt kunt u er zo weer mee stoppen. Zorg voor een veilige omgeving als u zo met uw emoties aan de slag gaat: een leeg huis, of juist iemand in de buurt. Of misschien mediteert u het liefst wandelend langs een singel of in het Kralingse bos.
Ook voor mij is het eng om dit te schrijven. Eerdere blogs geven praktische tips, beschrijven interessante mensen of boeken. Mijn motief voor deze blog (en er volgen er meer) is dat ik veel mensen zie worstelen met emoties en dat ik verwacht/hoop dat u iets heeft aan deze tips. Daarbij laat ik me inspireren door zeven jaar zenmeditatie.
Er naar kijken en dan?
Als een eerste stap is kijken naar de emoties voldoende en al een forse klus. U hoeft er niets mee te doen. In een volgende blog zal ik schrijven over mogelijke verdere stappen: wat leren die emoties u over uzelf en de wereld om u heen? Wat betekenen ze voor de toekomst? Wordt vervolgd.
(afbeelding overgenomen van Inspiratieblog.)
Wilt u ook meer werkgeluk?
U kunt me natuurlijk gewoon bellen, appen, of mailen op 06 2277 0681 of hannekedijkman@newoptions.nl. U kunt ook meedoen aan de gratis proefsessie die ik regelmatig geef of mijn boek Een 10 voor werkgeluk in vier stappen bestellen: